Męczennicy sandomierscy są patronami fraterni w Łodzi.

Sadok, Polak, pochodził prawdopodobnie z rodu rycerskiego z ziemi krakowskiej. W Bolonii wstąpił jeszcze za życia św. Dominika do Zakonu Kaznodziejskiego. Stał się wzorem zakonnika, uczył swym przykładem, jak dążyć do doskonałości. Na kapitule generalnej w 1221 roku wyznaczono go do ewangelizowania krajów północnych. Wysłany do Węgier, zorganizował tam pierwsze klasztory dominikańskie. Następnie udał się na wschód na Multany i Wołoszczyznę, gdzie z powodzeniem szerzył wiarę wśród pogańskich Kumanów, co było nigdy nieziszczonym pragnieniem św. Dominika. Gdy najazd Tatarów zniweczył pięknie zapowiadającą się na tych ziemiach pracę misjonarzy, a towarzysze Sadoka padli ofiarą swego poświęcenia, on sam skierował się do Polski i w Sandomierzu został przeorem nowej placówki Zakonu.

Przeczytaj legendę o męczennikach sandomierskich

 
I tu dotarła nawała tatarska. Sandomierz został spalony. Sadok zgromadził braci zakonnych u stóp ołtarza. 2 czerwca 1260 r. czterdziestu dziewięciu dominikanów zostało zamordowanych podczas śpiewu Salve Regina. Piękna legenda mówi, że w wigilię męczeństwa jeden z zakonników czytający w chórze martyrologium na dzień następny ujrzał w księdze złotymi literami wypisane słowa: Sandomiriæ XLIX Martyrum.

Kult męczenników sandomierskich rozpoczął się zaraz po ich śmierci. Wysłano do Rzymu dwóch kapłanów, którzy szczęśliwie uszli rzezi: dziekana sandomierskiego Bodzantę i kanonika Wojciecha. Na ich prośbę papież Bonifacy VIII bullą z 11 listopada 1295 r. udzielił 300 dni odpustu wiernym, którzy 2 czerwca nawiedzą kolegiatę Najświętszej Maryi Panny w Sandomierzu. W XIV wieku odpust ten obchodzono 13 maja, ponieważ przypadał on tylko 5 dni po święcie św. Stanisława, przez co wierni nie zdążali być w obu miejscach.

Pomódl sie litanią przez wstawiennictwo męczenników sandomierskich

 
Papież Innocenty VI dzień dorocznej pamiątki męczenników przeniósł na 28 maja. W 1440 r. odpust znów obchodzono 2 czerwca. W XIV wieku w kościele św. Jakuba wystawiono osobną kaplicę ku czci męczenników, w której był ołtarz z ich obrazem obwieszonym wotami. W XVII wieku próbowano starać się o beatyfikację bł. Sadoka i towarzyszy. Kult męczenników z Sandomierza zaaprobował papież Pius VI w 1807 roku.

Współcześnie wspomnienie liturgiczne błogosławionych męczenników w Kościele katolickim obchodzone jest 2 czerwca (dawniej 29 października). Istnieje osobna litania do błogosławionego Sadoka.

Męczeństwo braci dominikanów wspomniał Jan Paweł II podczas Mszy św. na sandomierskich błoniach:

„Użyźniła tę ziemię w trzynastym wieku krew błogosławionych męczenników sandomierskich, duchownych i świeckich, którzy w wielkiej liczbie zginęli za wiarę z rąk Tatarów, a wraz z nimi błogosławiony Sadok i 48 dominikanów z klasztoru przy romańskim kościele świętego Jakuba”.