Tomasz urodził się w 1225 r. w zamku Roccasecca, niedaleko Neapolu.

Jego ojcem był rycerz Landulf z Akwinu, a matką – Teodora. Rodzice powierzyli go w wieku 5 lat benedyktynom w opactwie Monte Cassino. Wychował się u nich. Bez wiedzy i zgody rodziców w 1244 r. wstąpił do Zakonu Kaznodziejskiego w Neapolu.

Wysłany przez Zakon na studia do Paryża, po drodze został porwany przez własną rodzinę i przez pewien czas przebywał w zamknięciu. Zamek, w którym go zamknięto, znajdował się na wysokiej skale, by uniemożliwić mu ucieczkę. Tam próbowano go – bezskutecznie – na wszelki sposób odwieść od zamiaru pozostania u dominikanów.

Pomódl się hymnami i litanią do św. Tomaszu

 
Tomasz studiował w Kolonii i Paryżu. Jego mistrzem był św. Albert Wielki. Uczeń przerósł mistrza i został najwybitniejszym filozofem i teologiem chrześcijaństwa aż do czasów dzisiejszych. Wszystkich zachwycał i do dziś zachwyca swoją nadzwyczajną wiedzą, który wypływała z głębi kontemplacji.

Gdy kiedyś św. Bonawentura zapytał go, skąd czerpie to całe piękno, które ludzie podziwiają w jego dziełach, odpowiedział wskazując na krzyż: “Oto moja księga”.

Wsławił się szczególnie niewinnością życia oraz wiernością w zachowywaniu obserwancji zakonnych. Właściwe Zakonowi zadanie, jakim jest służba Słowu Bożemu w dobrowolnym ubóstwie, znalazło u niego wyraz w długoletniej pracy teologicznej: w gorliwym poszukiwaniu prawdy, którą należy nieustannie kontemplować i przekazywać innym. Dlatego wszystkie swoje zdolności oddał wyłącznie na służbę prawdy. Sam starał się ją posiąść, skądkolwiek by pochodziła, i ogromnie pragnął dzielić się nią z innymi.

Odznaczał się pokorą oraz szlachetnym sposobem bycia. Stał się znakomitym nauczycielem teologii, a także wymownym głosicielem prawdy ewangelicznej. Przekazał wiele z mądrości Boskiej i ludzkiej i wspaniale udowodnił, że istnieje ścisły związek pomiędzy Bożym objawieniem a ludzkim rozumem. Największym jego dziełem jest napisana w 40 tomach Summa theologiae.

Wykładał w Paryżu, gdzie zwalczał awerroistów, w szkole zakonnej w Neapolu i w Rzymie, pracował też na dworze papieskim. Szczególną czcią otaczał Chrystusa Ukrzyżowanego i Eucharystię. Gdy kiedyś modlił się przed krzyżem, Chrystus odezwał się do niego i powiedział: “Dobrze napisałeś o Mnie, Tomaszu!”

Jako czciciel Najświętszego Sakramentu stał się wielkim piewcą Eucharystii. Od niego pochodzą znane hymny: Sławcie usta, tajemnicę, Uwielbiam Cię pobożnie i inne. Ułożył piękne modlitwy na przygotowanie się do przyjęcia Komunii św. i na dziękczynienie po Komunii. Opracował tekst oficjum brewiarzowego na Boże Ciało. Miał wielką miłość dla Matki Najświętszej.

Poznaj legendy o św. Tomaszu

 
Wezwany przez papieża Grzegorza X, zmarł w drodze na sobór w Lyonie po krótkiej chorobie 7 marca 1274 r. w Fossanova. Jego święto obchodzi się obecnie 28 stycznia, w dniu przeniesienia jego relikwii do Tuluzy (w roku 1369), gdzie zostały złożone w kościele jakobinów. W czasie Rewolucji Francuskiej zostały one przeniesione do bazyliki Saint Sernin, do swego pierwotnego miejsca powróciły dopiero w roku 1974.

Papież Jan XXII kanonizował go 18 lipca 1323 r. Papież św. Pius V w dniu 11 kwietnia 1567 r. ogłosił go piątym doktorem Kościoła zachodniego (jest czczony jako doctor angelicus albo doctor communis). Leon XIII 4 sierpnia 1880 r. ogłosił go patronem wszystkich uczelni i szkół katolickich. Na obrazach przedstawiany jest często ze słońcem na piersi i księgą w ręku, często pod krzyżem, z którego przemawia do niego Chrystus.