Pięćdziesięciu z nich było członkami Rodziny Dominikańskiej. Wśród nich byli zarówno biskupi i prezbiterzy, jak i członkowie fraterni (kapłańskich i świeckich) oraz uczestnicy misji naszego Zakonu w Tonkinie.

Pierwsi chrześcijańscy misjonarze dotarli do Wietnamu w 1533 r. Ich obecność nie podobała się władzom. Przez kolejnych 300 lat chrześcijanie byli prześladowani i wypędzani z terytorium Wietnamu. Wielu z nich poniosło śmierć męczeńską, zwłaszcza podczas panowania cesarza Minh-Manga w latach 1820-1840.

Szacuje się, że śmiercią męczeńską w Wietnamie zginęło między 130 a 300 tys. chrześcijan. Święty Jan Paweł II 19 czerwca 1988 r. kanonizował 117 męczenników, których życiorys i męczeństwo udało się udokumentować. Ich beatyfikacja odbyła się w czterech grupach:

• 64 osoby beatyfikował 27 maja 1900 r. Leon XIII
• 8 osób zostało beatyfikowanych 20 maja 1906 r. przez Piusa X
• trzy lata później, 2 maja 1909 r. ten sam papież beatyfikował kolejnych 20 męczenników
• ostatnia grupa 25 męczenników z Wietnamu beatyfikował Pius XII w dniu 29 kwietnia 1951 r.

Zamieszkiwali oni teren apostolatu Tonkin Wschodni (położony na wschód od rzeki Czerwonej), który papież Innocenty XIII powierzył dominikanom z Filipin, stąd też nazywa się ich często męczennikami z Tonkinu.

Ich ofiara wydała obfity owoc. W Wietnamie żyje obecnie ok. 100 tys. świeckich dominikanów, co stanowi znaczną większość wszystkich świeckich dominikanów na całym świecie.

Prezentujemy sylwetki kilku męczenników wspominanych w liturgii 24 listopada.

Biskupi

Klemens Ignacy Delgado Cebrian urodził się 23 listopada 1761 r. w Aragonii. Śluby zakonne złożył już na Filipinach w 1781 r. Dziewięć lat później podjął pracę w Tonkinie. W 1794 r. przyjął sakrę biskupią i został pomocnikiem wikariusza apostolskiego dla Tonkinu Wschodniego, a po pięciu latach zastąpił go. Aresztowano go i ścięto 21 lipca 1838 r.

Dominik Henares był jego biskupem pomocniczym. Urodził się w 1765 r. niedaleko Kordoby. Po wstąpieniu do dominikanów wyjechał na Filipiny, gdzie przyjął święcenia kapłańskie. Po kilku latach pracy w Tonkinie, mianowano go biskupem. Gdy nasiliły się prześladowania, wierni umieścili go na statku, który jednak na skutek przeciwnych wiatrów dobił z powrotem do brzegu. Dominika pochwycono, a następnie długo męczono. Zginął wraz z katechistą Franciszkiem Do Chieu 25 czerwca 1838 r.

Prezbiterzy

Wincenty Do Yen urodził się w Wietnamie w 1764 r. w rodzinie chrześcijańskiej. Święcenia kapłańskie przyjął z rąk biskupa Delgado w 1798 r. Już rok później został uwięziony, ale wiernym udało się go wykupić. Wkrótce wstąpił do dominikanów. Swoim duchowym wyrobieniem zachwycał wszystkich, którzy się z nim stykali. Gdy w 1832 r. ogłoszono edykt cesarski, zażądano od niego, aby własnymi rękami zniszczył kościół. Nie zgodził się, udało mu się ujść z życiem i z ukrycia nadal spełniać posługę kapłańską. W 1838 r. oddał się jednak w ręce wysłanników mandaryna, bo nie chciał, aby ktoś ucierpiał z jego powodu. Nawet oprawcy podziwiali jego postawę. Został ścięty 30 czerwca 1838 r.

Tomasz Dinh Viet Du (urodzony około 1783 r.) i Dominik Nguyen Van Xuyen (urodzony w 1786 r.) pochodzili z Wietnamu. Obydwu aresztowano i stracono 26 listopada 1839 r. Wcześniej pracowali jako dominikanie przez kilkanaście lat. O Dominiku powiedziano, że był synem Wschodu, który zginął ze spokojem, opromieniony łaską Chrystusa.

Świeccy dominikanie

Wśród kanonizowanych męczenników z Wietnamu byli także świeccy członkowie Zakonu Kaznodziejskiego. Józef Hoang Luong Canh († 1838) był lekarzem, Tomasz Nguyen Van De († 1839) pracował jako krawiec. Józef Nguyen Dinh Uyen († 1838) wspierał biskupa Henaresa. Męczono go długo i okrutnie, bo spodziewano się, że zdradzi biskupa. Podobny los spotkał Józefa Nguyen Duy Khanga († 1861), który również nie wydał swojego biskupa, Hieronima Hermosilla.

Franciszek Ksawery Ha Trong Mau († 1839) był katechistą; gdy zaczęło się prześladowanie, próbował się ukryć, ale wydał go poganin, w którego domu się ukrywał. Podobnie jak Augustyn Nguyen Van Moi († 1839) i Stefan Nguyen Van Vinh († 1839), odmówił zdeptania krzyża. Dominik Bui Van Uy († 1839) przed aresztowaniem ułatwił ucieczkę innemu misjonarzowi. Gdy odmówił jakiegokolwiek gestu, którym zaświadczyłby o odstępstwie od wiary, został uduszony mimo powszechnej sympatii. Tomasz Toan († 1840) służył jako katechista, zginął po kilku miesiącach okrutnych tortur.

13 stycznia 1859 r. zginęli razem trzej ojcowie rodzin: Dominik Pham Trong (An) Kham, jego syn Łukasz Pham (Cai) Thin oraz Józef Pham Trong (Cai) Ta. Pierwszy z nich był świeckim członkiem Zakonu Kaznodziejskiego; w momencie śmierci miał 80 lat i był naczelnikiem wsi. Najpierw zrabowano im domy, a potem je spalono. Oni sami cztery miesiące spędzili w więzieniu. Gdy podczas procesu obwiniono ich o bunt przeciwko władcy, zaprotestowali. Uczyniono im wtedy zarzut, że na rozkaz nie chcieli zdeptać krzyża. To oskarżenie przyjęli z radością.

 
W jednym z listów święty dominikanin i biskup Wincenty Berrio-Ochoa modlił się tymi słowami:

Niech Bóg tak umocni nasze serca, byśmy mężnie walczyli i odnieśli triumf nad wrogiem, umierając dla chwały Jego świętego imienia. Z naszej strony nie zapominamy nigdy wznosić rąk ku niebu i prosić Boga, by strumienie swej łaski zlał na was i na tych wszystkich, którzy swymi jałmużnami wspierają i nas, i naszych licznych neofitów. Niech ostateczna doskonałość miłości będzie nagrodą za tak wielkie wasze miłosierdzie. Amen.